Online hulpverlening en blended hulp in de GGZ

We leven in een digitaal tijdsperk. Ook in de (geestelijke gezondheids)zorg voltrekt er zich een digitale revolutie, met de opkomst van online hulpverlening en blended hulp.

Het directe contact tussen hulpverlener en cliënt blijft als vanouds een belangrijk aspect in de zorg.

Dat neemt niet weg dat ook online tools een meerwaarde kunnen betekenen op weg naar herstel.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat online interventies een waardevolle aanvulling kunnen zijn, vooral, maar niet alleen in het vergroten van de bereikbaarheid (bv. Van Daele et al., 2015). Blended hulpverlening, de integratie van online elementen met face-to-face interventies (Luyten et al., 2019) kan bovendien de verbondenheid van hulpverlener en cliënt versterken (bv. Erbe et al. (2017).

Met de evolutie van de technologie komen er ook meer en meer mogelijkheden om online tools en technologie in het therapeutisch setting te integreren. Denk bv. aan exposuretherapie met virtual reality (o.a. Freeman et al. 2017).

Toch moet er ook aandacht zijn voor de valkuilen die het gebruik van technologie in een hulpverleningsproces met zich meebrengt. Zo is het bv. van belang om de hulpverlener voldoende op te leiden (i.h.b. m.b.t. ethische vragen en privacy-aspecten) en concrete richtlijnen te ontwerpen over hoe deze tools met maximaal rendement in te zetten (Shore et al., 2018). Ook moet er aandacht zijn voor de digitale kloof in onze maatschappij en de verschillen in digitale geletterdheid, bij cliënt én hulpverlener. Het is onduidelijk of deze aspecten vandaag voldoende aan bod komen in de opleidingen van hulpverleners.

Samenvattend kunnen we stellen dat de digitale evolutie in de GGZ een veelbelovend pad voor de toekomst van geestelijke gezondheidszorg biedt. Wetenschappelijk onderzoek en literatuur geven blijk van de effectiviteit van online hulpverlening en blended hulp, en wijzen op de noodzaak van een evenwichtige benadering die technologische innovatie integreert met zorg op maat.

Het is dan ook belangrijk dat opleidingsprogramma's en professionele ontwikkeling de digitale geletterdheid in hun aanbod integreren, zodat hulpverleners optimaal gebruik kunnen maken van de mogelijkheden die het digitale tijdperk biedt.

Vanuit Psyche werken we mee aan Onlinehulp-Vlaanderen om zo de nieuwe mogelijkheden te ontsluiten en in de aandacht van zowel hulpverleners als beleidsstructuren te brengen.

Meer info: olaf.mindermann@psyche.be