Dubbeldiagnose

Dubbeldiagnose verwijst naar de combinatie van een verstandelijke beperking en psychische of psychiatrische stoornissen – zoals depressie, bipolaire stoornissen, psychoses, angststoornissen, impulscontroleproblemen of neurocognitieve stoornissen – en/of gedragsproblemen.

Specifieke uitdagingen en noden 

Hoewel deze psychische problemen ook in de algemene bevolking voorkomen, manifesteren ze zich bij personen met een verstandelijke beperking vaak op een andere manier. Er kunnen verschillen zijn in de manier waarop de klachten tot uiting komen: ze komen vaker voor, ontwikkelen zich op een andere manier en beïnvloeden elkaar.

Ook de beleving van psychische klachten is sterk verbonden met het cognitieve en emotionele ontwikkelingsniveau van de persoon. Dat zorgt voor extra uitdagingen in de diagnostiek en behandeling, omdat de symptomen elkaar kunnen beïnvloeden en versterken. Een goede aanpak vraagt daarom om samenwerking over sectoren heen: geïntegreerd, multidisciplinair en afgestemd op de persoon.

Procesbegeleiding

De procesbegeleiders van Psyche ondersteunen de samenwerking tussen alle betrokken zorgactoren rond personen met een verstandelijke beperking en bijkomende geestelijke gezondheidsproblemen.

We versterken de complementaire expertise binnen de geestelijke gezondheidszorg, het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) en andere betrokken sectoren en zorgen voor meer afstemming en continuïteit in de zorg. Zo verbeteren we de kwaliteit van zorg én de levenskwaliteit van mensen met een dubbeldiagnose.

In elke provincie en op Vlaams niveau organiseren we overlegstructuren. Daaruit ontstaan gezamenlijke samenwerkingsverbanden en actiepunten die we verder uitwerken en opvolgen.

Vlaamse Intersectorale Stuurgroep Dubbeldiagnose

De Vlaamse Intersectorale Stuurgroep Dubbeldiagnose (VISDD) werd in 2021 opgericht op initiatief van Psyche (toen nog Vlaams Overlegplatform Geestelijke Gezondheid).

Deze stuurgroep zorgt voor bovenregionale en intersectorale opvolging van (jong)volwassenen met een dubbeldiagnose. Concreet houdt dit in dat de co-voorzitters VAPH/GGZ uit de provinciale overlegstructuren en beleidsafgevaardigden van het VAPH, het Departement Zorg en de FOD Volksgezondheid samenwerken rond de zorg voor mensen met een dubbeldiagnose. Psyche neemt hierbij de procesbegeleiding op zich.

De doelstellingen van de VISDD zijn: 

• informatie delen en expertise ontwikkelen
• initiatieven en samenwerkingen afstemmen en verbinden
• beleid voorbereiden en mee vormgeven

Daarnaast ontwikkelde de VISDD een gemeenschappelijke visie op kwaliteitsvolle zorg voor personen met een dubbeldiagnose. De principes voor zorginhoud en zorgorganisatie, evenals aanbevelingen, zijn gebundeld in een charter, dat je hier kan raadplegen.

Contactpersoon: joke.jonckiere@psyche.be

Provinciale intersectorale samenwerkingsverbanden

De procesbegeleiders van Psyche ondersteunen provinciale samenwerkingsverbanden tussen het VAPH, de GGZ en andere sectoren. Afhankelijk van de regionale noden zetten zij hun schouders onder het uitbouwen of versterken van intersectorale zorgcircuits dubbeldiagnose.

Ontdek hieronder de initiatieven in jouw provincie.

Documentatie:

• Spot-on methodiek: 

Extra informatie of hulp

• Consultenwerking in jouw regio: https://www.vaph.be/consulentenwerkingen/algemeen
• Hulp zoeken voor een beperking via de Diensten OndersteuningsPlan